Verrassingen uit de ondergrond
AUTEUR ALFONS VAN MARREWIJK, VU AMSTERDAM
De ondergrond in Nederland zit behoorlijk vol. Hoe vol, dat weten we soms niet eens. Veel gegevens over de ondergrond zijn niet volledig, naar schatting is er kennis over 60 procent van de assets. En die kennis zit ook nog eens bij verschillende organisaties.
De ondergrond is een onbekende speler. Hij wordt zelfs vaak vergeten. Totdat het te laat is en bijvoorbeeld een kabelbreuk een hele woonwijk zonder stroom zet. Kritische functies zoals schoon water, elektriciteit, energie voor verwarming, riolering en dataverkeer worden allemaal via de ondergrond geleverd. Aandacht voor de ondergrond bij het beheer van assets is daarom nodig. In het onderzoek Inter-organizational collaboration in the governance of subsurface infrastructure networks (SUBIN) bestuderen onderzoekers van de Rotterdamse Erasmus Universiteit, Technische Universiteit Delft en Vrije Universiteit Amsterdam de samenwerking tussen infrabeheerders bij de aanleg en beheer van de ondergrondse assets beheren. De studie verkent verschillende vormen van succesvolle samenwerking, beheer en arrangementen tussen infrabeheerders om zo weerbare netwerken te creëren.
Eerder dit jaar stonden de resultaten na het eerste jaar onderzoek in NGinfraMagazine beschreven. De onderzoekers konden concluderen dat projectmanagers, assetmanagers, netbeheerders en aannemers risico’s die het werk in de ondergrond met zich meebrengt, vooral met uitgebreide contracten, vergunningen en protocollen proberen te beheersen. Maar niet alle omstandigheden zijn te voorspellen. Neem bijvoorbeeld het weer. Dan kan je alles nog zo goed op orde hebben, maar op een dag dat een sneeuwdek de bouwplaatsen in Nederland bedekt ligt het werk grotendeels stil. Dan blijkt de ondergrond niet ‘slechts’ een vat voor kabels en leidingen, maar onderdeel van een ecologie, van de natuur, waar de seizoenen nog altijd hun gang gaan. De succesverhalen zijn de organisaties waar niet alleen onderling nauw wordt samengewerkt, maar waar ook mét de ondergrond gewerkt wordt. Deze organisaties nemen de onvoorspelbaarheid als een gegeven en trekken op onderzoek uit. Ze onderzoeken de geschiedenis van het terrein en waar hun assets daadwerkelijk lopen; ze nemen niets voor lief. Sindsdien is het onderzoek verder gegaan. Tijdens het InfraTrends congres zijn de conclusies gepresenteerd van een onderzoek naar de rol van de ondergrond bij de bouw van een nieuwe terminal en pier midden in het logistieke epicentrum van de luchthaven Schiphol. Dit onderzoek draagt bij aan het begrip van de rol van de ondergrond in gezamenlijke besluitvorming over de realisatie van infrastructuur.
